آن سوی دیوار
یادداشت های یک ایرانی از زندگی اش در اسرائیل
Monday, November 27, 2006
قاشق خم کنی
اینجا این روزها یک برنامۀ هفتگی تلویزیون همه را سر کار گذاشته و با 31 درصد ریتینگ به پربیننده‌ترین برنامۀ تلویزیون اسرائیل تبدیل شده. اسم این برنامه هست: "اوری گلر در جست‌و جوی جانشین". خیلی‌ها اوری(یوری) گلر را مشهورترین سایکیک(صاحب نیروهای فوق طبیعی) دنیا و خیلی‌ها او را یک شارلاتان بزرگ می‌دانند که با خم کردن قاشق مولتی میلیونر شده و قصری در برکشایر انگلستان خریده.
اوری گلر در سال 1946 در تل‌آویو به دنیا آمد. به روایتی در 4 سالگی وقتی که داشته در باغی بازی می‌کرده نوری از آسمان به او برخورد می‌کند و او را به زمین می‌اندازد. وقتی به خانه برمی‌گردد تا سوپش را بخورد قاشق در دستش خم می‌شود و از همان زمان توانایی‌های عجیبی پیدا می‌کند. در نسخۀ دیگری آمده که این برق از چرخ خیاطی مادرش بوده و ساعت پدرش را از کار می‌اندازد. به هر حال اوری بزرگ می‌شود و بعد از خدمت سربازی به خاطر قد بلند و بر و رویی که داشته به شغل شریف مانکنی می‌پردازد. هم زمان شروع به برگزاری برنامه‌های تله‌پاتیک در کلوب‌های شبانه می‌کند و به سرعت معروف می‌شود. کارهای معروف او خم کردن یا شکستن قاشق یا کلید با نگاه(نمونه‌اش را من ندیدم) یا فقط با مالش آن، به کار انداختن ساعت یا لوازم مکانیکی با نیروی فکر، تشخیص وجود اشیا در زیر ظرف‌های بسته و از همه مهم‌تر انتقال فکر و فکرخوانی که بیشتر به این صورت انجام می‌شود که کسی تصویری می‌کشد و او بدون دیدن آن تصویر، شبیه آن را روی کاغذ پیاده می‌کند (پریشب این کار را از روی زمین با یک خلبان که در ارتفاع سی‌هزارپایی پرواز می‌کرد انجام داد).
در اوایل سال 70 رسانه‌های اسرائیل که دیگر از کارهای تکراری و ادعاهای او خسته‌شده بودند به او گیر می‌دهند، او هم بند و بساطش را جمع می‌کند و به امریکا می‌رود تا بختش را آنجا بیازماید. در امریکا کم کم معروف می‌شود و توجه رسانه‌ها را به خود جلب می‌کند. این معروفیت باعث می‌شود دانشمندان دانشگاه استنفورد او را برای اثبات توانایی‌هایش به آزمون بطلبند. نتیجۀ این آزمایش‌ها در نشریات علمی منتشر می‌شود و دانشمندان استنفورد آن را جالب و قابل پی‌گیری اعلام می‌کنند. فیلم و نتایج این آزمایش‌ها را می‌توانید اینجا (+ و + و+) ببینید. مخالفان اوری گلر می‌گویند که این آزمایش‌ها به اندازۀ کافی علمی نبوده و آزمایش‌کننده‌ها از تریک‌های شعبده‌بازی اطلاع کافی نداشته‌اند. به هر حال در آن سال‌ها تب اوری گلر دنیای غرب را فرا می‌گیرد و خم کردن قاشق تبدیل به تفریح مردم در دوره‌های شبانه می‌شود.
جیک جیک مستون اوری ادامه می‌یابد تا روزی که جانی کارسون مشهورترین شومن آن زمان امریکا اوری را به اجرای برنامه در "لیت نایت شو" دعوت می‌کند و با کمک یک شعبده‌باز ماهر به نام "جیمز رندی" که بعدها به بزرگ‌ترین دشمن اوری گلر تبدیل می‌شود برایش دام می‌گذارد. آن شب اوری موفق نمی‌شود هیچ‌کدام از تریک‌هایش را انجام دهد و حسابی در مقابل میلیون‌ها نفر ضایع می‌شود. خودش انرژی منفی در فضا، برخورد نامناسب جانی کارسون و هیجان اجرای برنامه در مقابل نیمی از امریکا را علت شکست خود می‌داند.
بعد از این شکست گلر به انگلستان می‌رود، آنجا با آغوش باز پذیرفته می‌شود (شاید چون انگلیسی‌ها به خرافات علاقۀ خاصی دارند) و همان جا ساکن می‌شود. در سال‌های 80 خودش را از کارهای نمایشی کنار می‌کشد، کمتر قاشق خم می‌کند و به ادعای خودش بیشتر به استفاده از نیروهایش در کمک به یافتن نفت، آب و معادن طبیعی می‌پردازد، گاهی هم به سیا کمک می‌کند تا با کا.گ.ب مبارزه کند! در هر صورت بی‌شک عشق به معروفیت یکی از انگیزه‌های اصلی زندگی اوست.
جالب است که بعد از این همه سال که دوباره او را از نفتالین در آورده‌اند هنوز با استقبال مردم مواجه شده. البته در برنامۀ "جانشین" که این روزها پخش می‌شود کسانی که ادعای سایکیک بودن دارند دست به کارهای عجیب و غریبی می‌زنند که بیشترشان را در نمایش‌های شعبده‌بازهای حرفه‌ای دیده‌ایم.
"جیمز رندی" که خودش یک شعبده‌باز با رکوردهای جهانی‌ست بعد از ضایع کردن اوری هدف خود را صید شیادان در سراسر دنیا قرار میدهد و فیلم‌های او دربارۀ مچ‌گیری از مرتاضان هندی تا جراحان فیلیپینی واقعاً دیدنی و آموزنده‌است. این مچ‌گیری کشیش درمان‌گر پیتر پاپوف هم حرف ندارد. خوش‌بختانه تعداد زیادی فیلم و سخن‌رانی جالب از رندی در گوگل ویدئو وجود دارد.
در این فیلم رندی تریک‌های گلر را برملا می‌کند ولی به نظر من یک چیز را نمی‌تواند به طرز قانع‌کننده‌ای توضیح دهد و آن تصویرخوانی اوست که بارها دیده‌ام آن را در شرایط غیرممکن در حالی که طرف تصویر را در اتاقی ایزوله شده کشیده، انجام میدهد.
یک موضوع بامزه، مدتی پیش اوری گلر از شرکت "آی‌کیا" به خاطر این که اسم سبکی از مبلمانش را که پایه‌های خمیده دارد مبلمان "اوری" گذاشته، شکایت کرده‌بود.
برای علاقه‌مندان:
یک شوی یک ساعته با شرکت چند سایکیک از جمله اوری گلر
فیلم بی بی سی دربارۀ بیوگرافی اوری گلر
نظر شما چیست؟
About me
Welcome to "Beyond the Wall". My name is Kamran. I was born in Iran a bunch of years ago and have been living in Israel since 1994. Being an immigrant of Iranian descent in Israel is a rather complicated identity these days, when the official rhetorics of my homeland and that of my adopted land are full of hatred toward each other. This is specially true in my case, since I love the people of both countries. It was this love for both Iranian and Israeli cultures that motivated me to translate and edit the first and only existing anthology of Israeli short stories in Persian published in 2004. In this blog, I try to communicate with Persian speaking people what I experience living on the other side of the wall, and perhaps beyond all walls.
…نامم کامران است. از سال 94 ساکن اسرائیل هستم و به عنوان یک انسان مستقل در این وبلاگ برداشت هایم را از وقایع فرهنگی هنری و اجتماعی این سرزمین می نویسم. ضمنآ کتابی به نام "گزیده ادبیات معاصر اسرائیل" ترجمه و تألیف کرده ام.
دیدنی / خواندنی
آرشیو
February 2006March 2006
April 2006
May 2006
June 2006
July 2006
August 2006
September 2006
October 2006
November 2006
December 2006
January 2007
February 2007
March 2007
April 2007
May 2007
June 2007
July 2007
August 2007
September 2007
October 2007
November 2007
December 2007
January 2008
February 2008
March 2008
April 2008
May 2008
June 2008
July 2008
August 2008
September 2008
October 2008
November 2008
December 2008
January 2009
February 2009
March 2009
April 2009
May 2009
June 2009
July 2009
August 2009
September 2009
وبلاگ ها
View My Stats